مردم فقیرترین کشورها باید دو سال دیگر منتظر بمانند تا دربرابر کووید ۱۹ واکسینه شوند

حدود ۱۱ میلیارد دُز واکسن برای واکسیناسیون کامل ۷۰ درصد از جمعیت جهان دربرابر کووید ۱۹ موردنیاز است و از ۴ جولای، ۳/۲ میلیارد دُز تزریق شده است. پژوهشگران صندوق بین‌المللی پول مستقر در واشینگتن دی‌سی پیش‌بینی می‌کنند با نرخ فعلی واکسیناسیون، تا پایان سال شمار افراد واکسینه‌شده به حدود ۶ میلیارد نفر خواهد رسید. بااین‌حال، تاکنون بیش از ۸۰ درصد از دُزها به مردم کشورهایی با درآمد متوسط به بالا رسیده است. براساس وب‌سایت Our World in Data، تنها ۱ درصد از مردم ساکن در کشورهای کم‌درآمد حداقل یک دُز واکسن را دریافت کرده‌اند.

به‌گزارش نیچر، ماه گذشته سران کشورهای گروه هفت متعهد شدند دُزهای اضافی واکسن را تا پایان سال ۲۰۲۲ به کشورهایی با درآمد متوسط و کم برسانند. عضو اثرگذار این تعهد جو بایدن بود که متعهد شد پانصدمیلیون دُز واکسن شرکت فایزر و بیوان‌تک را اهدا کند که علاوه‌بر ۸۷/۵ میلیون دُزی است که قبلا وعده داده شده. بریتانیا صدمیلیون دُز و فرانسه و آلمان و ژاپن هریک حدود سی‌میلیون دُز اهدا خواهند کرد. براساس اطلاعات منتشرشده از پژوهشگران مرکز نوآوری بهداشت جهانی دوک در کارولینای‌شمالی، چین حدود سی‌میلیون دُز واکسن را حداقل به ۵۹ کشور جهان ارسال کرده است.

آندریا تیلور، پژوهشگر سیاست بهداشت و دستیار مدیر مرکز نوآوری بهداشت جهانی، می‌گوید بعید است این تعهدات واکسن‌های بیشتری را سریع‌تر به فقیرترین مردم جهان برساند. گروه وی در ماه مارس پیش‌بینی کرد جهان در سال ۲۰۲۳ واکسینه خواهد شد. او می‌گوید پیش‌بینی آن‌ها هنوز پابرجا است.

تعهدات اضافی با محدودیت صادرات خنثی می‌شود. اتحادیه اروپا و آمریکا هر دو از صادرات برخی واکسن‌ها و اجزای واکسن ممانعت می‌کنند. اتحادیه اروپا از شرکت‌ها خواسته است پیش از صادرات واکسن به مناطق دیگر جهان، تعهدات تحویل واکسن به اتحادیه را انجام دهند.

ماه فوریه هند که شش واکش از دَه واکسن کووید جهان را تولید می‌کند، به تولیدکنندگان کشور دستور داد صادرات واکسن‌های کووید ۱۹ را متوقف کنند؛ ازجمله ارسال واکسن به ابتکار کوواکس را که گروه‌هایی نظیر سازمان جهانی بهداشت برای توزیع واکسن‌ها به کشورهای فقیرتر ایجاد کرده بودند. کوواکس متعهد شده است تا پایان سال جاری، با تحویل دومیلیارد دُز واکسن، یک‌پنجم جمعیت هریک از کشورهای دارای درآمد کم و متوسط را واکسینه کند.

در همین حین، موارد کووید ۱۹ در سراسر آفریقا در حال افزایش است. دفتر سازمان جهانی بهداشت در آفریقا مستقر در برازاویل کنگو می‌گوید تعداد عفونت‌های کووید ۱۹ از ۱۳ تا ۲۰ ژوئن ۳۹ درصد افزایش یافته است. بنابر اعلام مرکز کنترل و پیشگیری بیماری آفریقا، حداقل بیست کشور ازجمله زامبیا، اوگاندا، آفریقای‌جنوبی و جمهوری دموکراتیک کنگو در حال تجربه موج سومی از عفونت‌ها هستند و مراکز درمانی زیر فشار قرار گرفته‌اند.

شرکت دارویی آسترازنکا واقع در کمبریج بریتانیا یکی از منابع اصلی واکسن‌های کوواکس است. این شرکت در ژوئن ۲۰۲۰ قراردادی با مؤسسه سرم هند (SII)، یکی از تولیدکنندگان بزرگ واکسن جهان، امضا کرد تا یک‌میلیارد دُز از واکسنی را تولید کند که آسترازنکا با همکاری دانشگاه آکسفورد ساخته است و آن‌ها را به کشورهایی با درآمد کم و متوسط بفرستد. از این میزان، چهارصدمیلیون دُز قرار بود تا پیش از پایان سال ۲۰۲۰ تهیه شود؛ اما عفونت‌های کووید در موج دوم هند ماه مارس شروع به افزایش کرد.

دولت هند ماه فوریه به مؤسسه سرم دستور داد تمام ذخایر واکسن را برای تأمین نیاز داخلی هدایت کند. این امر ضربه بزرگی به کوواکس زده است. در پایان مارس سال جاری، کوواکس فقط ۲۸ میلیون دُز واکسن آسرازنکاآکسفورد را دریافت کرده بود. قرار بود تا پایان آوریل نودمیلیون دُز دیگر دریافت کند؛ ولی هنوز از این دُزها خبری نیست.

درمجموع بین ماه‌های فوریه تا می، کشورهای آفریقایی فقط ۱۸/۲ میلیون از ۶۶ میلیون دُزی را دریافت کردند که انتظار داشتند ازطریق کوواکس به آن‌ها تحویل داده شود. از حدود ۱/۳ میلیارد نفر در آفریقا، فقط ۲ درصد از مردم یک دُز واکسن کووید ۱۹ را تزریق کرده‌اند. به‌گزارش دفتر سازمان جهانی بهداشت در آفریقا، فقط اندکی بیش از ۱ درصد از مردم (۲۶ میلیون نفر) کاملا واکسینه شده‌اند.

سخن‌گوی مؤسسه سرم هند به نیچر گفت شرکتش انتظار دارد تا پایان سال ۲۰۲۱ صادرات جهانی را از سر بگیرد. سخن‌گوی کوواکس می‌گوید به‌رغم تأخیرها، سازمان اطمینان دارد می‌تواند به هدف تهیه دومیلیارد دُز تا پایان سال جاری دست پیدا کند.

در همین حین، اتحادیه آفریقا در حال بررسی گزینه‌های دیگر است. این اتحادیه با کمک مالی بانک جهانی چهارصدمیلیون دُز از واکسن جانسون اند جانسون را تأمین کرده است که یک دُز دارد. جان انکنگاسونگ، مدیر مرکز کنترل و پیشگیری بیماری آفریقا، در جلسه توجیهی پایان ماه گذشته گفت: «بگذارید صریح بگویم، در آفریقا در نبرد با ویروس پیروز نیستیم؛ بنابراین، برایم مهم نیست که واکسن‌ها از کوواکس یا هرجای دیگری می‌آیند.»

کشورهای آفریقایی به‌طور جداگانه در حال مذاکره با شرکت‌های واکسن‌سازی هستند تا خلأ ایجادشده به‌دلیل مؤسسه سرم هند را پر کنند؛ اما این کشورها اغلب آخر صف قرار دارند؛ زیرا قدرت خرید کشورهای ثروتمندتر را ندارند.

_{آزمایش کووید ۱۹ در ژوهانسبورگ. سیریل رامافوسا، رئیس‌جمهور آفریقای‌جنوبی، در پی افزایش موارد ناشی از گونه دلتا باردیگر محدودیت‌هایی را در این کشور اعمال کرده است}

اکنون به واکسن‌ها نیاز است

در‌حالی‌که درحال‌حاضر تولیدکنندگان هند از صحنه تأمین واکسن جهانی خارج شده‌اند، آمریکا به‌عنوان بزرگ‌ترین تأمین‌کننده واکسن برای کشورهای با درآمد کم و متوسط وارد عمل شده و توزیع برخی از ذخایر مازاد خود را آغاز کرده است. اگرچه به‌گفته سومیا سوامیناتان، دانشمند ارشد سازمان جهانی بهداشت، خیلی دیر است و توزیع ناعادلانه واکسن به تداوم انتشار ویروس کمک کرده است. جمعیت‌های واکسینه‌نشده درحال‌حاضر درمعرض خطر هستند؛ خصوصا از سوی گونه‌های جدید ویروس کرونا مانند دلتا که B.1.617.2 نیز نامیده می‌شود. سوامیناتان می‌گوید: «نیاز است که کشورهای دارای واکسن بتوانند ۲۵۰ میلیون دُز برای سپتامبر اهدا کنند.»

سازمان جهانی بهداشت از کشورهای عضو می‌خواهد از تلاش گسترده برای واکسیناسیون حداقل ۱۰ درصد از مردم هر کشور تا پایان سپتامبر حمایت کنند و درصورت امکان بتوانند تا پایان سال جاری حداقل ۳۰ درصد از مردم را واکسینه کنند. سوامیناتان می‌گوید این تنها درصورتی اتفاق می‌افتد که کشورها بلافاصله دُزهایی را دراختیار کوواکس و تولیدکنندگان سفارش‌های کوواکس را در اولویت قرار دهند. تیلور می‌گوید زمان بسیار مهم است و دُزهایی که اکنون اهدا شوند، درمقایسه‌با دُزهای شش ماه بعد، بسیار اثرگذارتر خواهند بود.