دانشمندان در اتفاقی نادر، لاک پشت را در حال شکار پرنده مشاهده کردند

دانشمندان به‌تازگی نخستین مدرک ویدئویی از لاک‌پشت غول‌پیکری را در جزیره فریگیت در سیشل منتشر کرده‌اند که در حال شکار و کشتن و خوردن جوجه پرنده است. همان‌طور‌که می‌توانید ببینید، ویدئو جوجه پرستویی دریایی (نوعی پرنده دریایی) را نشان می‌دهد که پس از سقوط از درخت روی کُنده چوب افتاده است. سپس لاک‌پشت به‌آرامی نزدیک می‌شود و درحالی‌که تلاش می‌کند طعمه را به دهان بگیرد، جوجه را به انتهای شاخه هُل می‌دهد.

پرنده تلاش می‌کند با نوک‌زدن به صورت لاک‌پشت و برهم‌زدن بال‌ها، از خود دفاع کند؛ اما هیچ‌کدام از این اقدامات مؤثر نمی‌افتد. درنهایت، شکارچی دهانش را روی سر پرنده چفت می‌کند و بلافاصله او را می‌کشد. جسد جوجه پرنده از روی کُنده به پایین می‌افتد و لاک‌پشت کل آن را می‌بلعد. متأسفانه یا خوشبختانه مرحله خوردن در فیلم ضبط نشد.

هرچند لاک‌پشت‌های جزیره فریگیت عمدتا گیاه‌خوار هستند، زیست‌شناسان پیش‌تر گزارش داده بودند که آن‌ها پرنده و خرچنگ نیز می‌خورند؛ اما هرگز معلوم نبود لاک‌پشت‌ها عمدا حیوانات را می‌کشند یا هر زمان که اتفاقی حیوانی خوش‌مزه را لگد می‌کنند، مرده‌خوار می‌شوند. بااین‌حال، اهالی جزیره فریگیت گزارش داده‌اند که لاک‌پشت‌ها بدین شیوه شکار می‌کنند.

جاستین گرلاک، زیست‌شناس در دانشگاه کمبریج و از نویسندگان مقاله‌ جدید در توصیف لاک‌پشت‌های گوشت‌خوار در نشریه کارنت بایولوژی است. او به وایرد می‌گوید: «آنچه در اینجا داریم، نخستین مدرک ویدئویی از شکار کاملا عامدانه به‌وسیله لاک‌پشت و کشتن به‌منظور خوردن است. این ویدئو نشان می‌دهد لاک‌پشت‌ها صرفا فرصت‌طلبان ساده‌ای نیستند که تمایل داشتیم در برخی موقعیت‌ها تصورشان کنیم. آن‌ها می‌توانند واقعا شکارچی باشند و این مسئله تا حدی ناخوشایند است.»

لاک‌پشت‌ها به‌عنوان حیواناتی کُند و روشمند که راهبرد تکاملی‌شان استفاده از کمترین انرژی ممکن و اتکا بر لاک برای محافظت است، کمتر از سایر گیاه‌خواران گیاه‌خواری نمی‌کنند. راهبرد بقا در لاک‌پشت برخلاف حیوانی مانند گوزن است که می‌تواند از دست شکارچیان فرار کند. بااین‌حال، گوزن نیز ممکن است به مرده‌خواری روی بیاورد. گرلاک می‌گوید: «اگر حیوانی مرده در اطراف باشد، اغلب گیاه‌خواران تکه‌ای از آن را خواهند خورد و قدری پروتئین بیشتر و اسید‌آمینه و مواد‌معدنی متفاوت به‌دست خواهند آورد.»

ازآنجاکه مردم پیش‌تر این نوع شکار عمدی را شاهد بوده‌اند، گرلاک فکر می‌کند که حادثه ضبط‌شده نمی‌تواند اتفاقی باشد. درباره این لاک‌پشت غول‌پیکر، رفتار شکارش ظاهرا تلاقی تناقضات اکولوژیکی است. پرستوهای دریایی روی درخت‌های جزیره فریگیت لانه می‌سازند که هم گرم‌سیری و هم بسیار جنگلی است؛ اما زمین خانه دیگر شکارچیان نظیر مارمولک و خرچنگ است. این یعنی کف جنگل همچون تور شکار برای هر جوجه‌ای است که هنوز نمی‌تواند با پرواز از خطر دور شود.

غرایز پرنده به او می‌گوید که به هر قیمت روی درخت بنشیند؛ به‌همین‌دلیل، در ویدئو می‌توانید ببینید جوجه با نزدیک‌شدن لاک‌پشت، به‌جای پریدن روی بستر برگی جنگل و گریختن، در امتداد کُنده حرکت می‌کند. گرلاک می‌گوید: «شما منبعی از گوشت دارید که نمی‌تواند از لاک‌پشت فرار کند. [درحالی‌که] تقریبا هر موجودی می‌تواند سریع‌تر از لاک‌پشت بِدَود، ازآنجاکه [طعمه] روی درخت لانه می‌سازد، می‌خواهد از زمین دور بماند؛ زیرا زمین همان جایی است که تمام خطرات را دربر دارد.»

آنچه مبارزه‌ای ناعادلانه به‌نظر می‌آید، درواقع برای لاک‌پشت بسیار خطرناک است. لاک‌پشت لاکی ضخیم برای محافظت از بدنش دارد؛ اما چشمانش بی‌دفاع هستند و جوجه پرنده برای نجات جانش به این نقطه‌ضعف نوک می‌زند. گرلاک می‌گوید: «لاک‌پشت‌ها چیزهایی که نزدیک چشمانشان می‌شوند، دوست ندارند. ازآنجاکه این قسمت از بدن، تنها بخش آسیب‌پذیرشان است، به‌شدت درباره آن محتاط هستند. درنتیجه، این لاک‌پشت درواقع دارد خود را درمعرض خطر قرار می‌دهد.» ازدست‌دادن یک چشم، بقا را به‌شدت دشوارتر می‌کند و ازدست‌دادن هر دو به مرگ سریع ختم خواهد شد.

هرچند جوجه پرنده طعمه آسانی نیست، لاک‌پشت نیز فرصت‌طلبی بی‌دست‌وپا محسوب نمی‌شود. گرلاک می‌گوید لاک‌پشت همچون شکارچی باتجربه شکار می‌کند و جوجه را تا لبه کُنده و تا آنجا به عقب می‌راند که غرایز پرنده دستور توقف حرکت را صادر می‌کنند.

بااین‌حال آیا دستگاه گوارش لاک‌پشت اصلا می‌تواند ازپسِ هضم گوشت برآید؟ گرلاک می‌گوید هیچ‌کس چنین چیزی را بررسی نکرده است. لاک‌پشت‌ها که گوشت نمی‌خورند؛ چرا باید زحمت بررسی آن را به خود بدهید؟ اما ازآنجاکه درجاتی از مرده‌خواری در میان گیاه‌خواران رایج است، گرلاک باور دارد که آن‌ها باید بتوانند اسیدآمینه و موادمعدنی را از گوشت جذب کنند. گذشته از این‌ها، هضم پروتئین حیوانی نسبتا آسان است. گرلاک افزود: «هضم مواد گیاهی از نظر تکاملی کار دشواری است؛ زیرا گیاهان از مواد سخت نظیر سلولز ساخته شده‌اند.»

گرگوری پاولی، سرپرست بخش خزنده‌شناسی در موزه تاریخ طبیعی لس‌آنجلس، به وایرد گفت آنچه برای جوجه پرنده تراژدی محسوب می‌شود، درحقیقت نشانه‌ای امیدوارکننده برای سایر پرندگان جزیره فریگیت است. از نگاه پاولی، این اتفاق به‌معنی بازگشت پرندگان است و لاک‌پشت‌ها برای بهره‌گیری از این فرصت بسیار خوشحال هستند. او افزود: «هم شمار لاک‌پشت‌ها و هم پرندگان در این ناحیه درنتیجه تخریب زیستگاه، حضور گونه‌های غیرمحلی نظیر موش صحرایی و پستانداران بزرگ و بهره‌کشی به‌دست انسان کاهش یافته بود.»

چه تعداد از لاک‌پشت‌ها می‌دانند این‌گونه شکار کنند؟ چند وقت یک‌بار این کار را می‌کنند؟ گرلاک گفت: «واقعا نمی‌دانیم آیا این حادثه صرفا مشاهده‌ای جالب یا واقعا پیشرفتی درخورتوجه در اکولوژی لاک‌پشت‌های جزیره و همچنین اکولوژی جزیره است؟ هنوز در مرحله پرسش‌های فراوان هستیم.»