محمد اطبایی پخش کننده بینالمللی و کارشناس سینما معتقد است که هیات انتخاب نماینده ایران برای رقابت در رشته بهترین فیلم خارجی اسکار 2018 امسال کار سختی بر عهده دارد و توضیح میدهد که موفقترین فیلمهای ایرانی یک سال اخیر در جشنوارههای خارجی امکان معرفی به آکادمی اسکار را ندارند.
در حالی که کشورهای مختلف در حال اعلام نماینده خود برای شرکت در رقابت اسکار هستند، میتوان انتظار داشت ایران مثل همیشه در آخرین روزها هیاتی را برای انتخاب نماینده معرفی کند، اما فارغ از روند اداری، به نظر میرسد که امسال دست سینمای ایران برای معرفی نماینده صاحب شانس خالی است.
محمد اطبایی که سالها در زمینه پخش خارجی فیلمهای ایرانی فعالیت کرده است، امروز در این باره به روزنامه شرق گفته است: «مدتی قبل فقط برای کنجکاوی خودم، فیلمها را بررسی کردم و راستش به نتیجهای نرسیدم و قطعا اگر در جایگاه کمیته انتخاب فیلم به آکادمی اسکار بودم، کار برایم سخت میشد. به نظرم سال پیش یا سالهایی که فیلمهایی باکیفیت و البته فیلمهایی که قواعد و قوانین حضور در آکادمی اسکار را دارا بودند، داشتیم، مثل اینکه اکثریت تردید نداشتند بهترین گزینه برای معرفی به آکادمی اسکار فیلمهای آقای فرهادی است. فیلمی که بیرقیب بود و مشخص بود میتواند گزینه خوبی برای ایران باشد و به دلیل موفقیتهای بینالمللی خوبی که داشتند، با سایر فیلمها تفاوت داشتند.»
او سپس حضور فیلمهای ایرانی در جشنوارههای مهم طی یک سال گذشته را مرور کرده است: «در جشنواره ساندنس، فیلم ایرانی نداشتیم. در جشنواره برلین فیلم «تمارض» را داشتیم که هنوز به اکران نرسیده است. تمارض فیلمی تجربی و جسورانه است؛ اما تردید دارم در گزینههای کمیته معرفی فیلم به آکادمی اسکار باشد. در جشنواره فیلم کن فیلم «لرد» آقای رسولاف را داشتیم که عملا پروانه نمایش ندارد و به اکران عمومی نرسیده است. در جشنواره کارلووی واری فیلمی نداشتیم، در لوکارنو نیز به همین شکل و در جشنواره ونیز فیلم «بدون تاریخ، بدون امضا» آقای جلیلوند را داریم که نخستین اکران جهانیاش را تجربه میکند. با مرور ساده جشنوارههای بینالمللی، سهم سینمای ایران و موفقیتهای آن در ماههای پیش، به این شکل بوده و از این جهت دستمان پر نیست.»
طبق مقررات اسکار در رشته فیلم خارجی، فقط فیلمهایی میتوانند معرفی شوند که در داخل هر کشور تا قبل از مهلت مقرر اکران شده باشند و «تمارض» و «لرد» به دلایل محتلف این امکان را ندارند.
اطبایی در ادامه توضیح میدهد: «از طرف دیگر، اگر به فیلمهای کارگردانهایی که پیشینه حضور بینالمللی قویای داشتند نیز رجوع کنیم، مثل خانم آیدا پناهنده که سال گذشته اسرافیل را ساخت، میبینیم این فیلم تاکنون حضوری در جشنوارههای بینالمللی نداشته و اکران عمومی نداشته است. با این شرایط، میبینیم که کار کمیته انتخاب فیلم برای آکادمی اسکار سخت خواهد شد.»