سیدعباس صالحی معاون فرهنگی وزارت ارشاد در دولت یازدهم که به عنون وزیر پیشنهادی این وزارتخانه برای دولت دوازدهم معرفی شده، میگوید هرچند با حوزه کتاب ارتباط بیشتری داشته، اما با سینما و تئاتر و هنرهای دیگر هم بیگانه نیست.
صالحی در گفتوگویی بلند با ایسنا درباره وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و چالشها و مسائل آن صحبت کرده و مهمترین روش خود را ایجاد گفتوگو برای حل مشکلات اعلام کرده است.
وزیر پیشنهاد ارشاد گفته است: «وزارت فرهنگ و ارشاد موضوعهای متنوعی را به همراه دارد و مسئولیتها و دامنههای آن از اوقاف و حج و زیارت، و فعالیتهای قرآنی است تا موسیقی، تئاتر، سینما و کتاب و موضوعات دیگر. این دامنهی وسیع از لحاظ موضوعات طبعا این انتظار را در اهالی هرکدام بهوجود میآورد که کسی که سکانداری این وزارت را بر عهده میگیرد، در همهی حوزهها تخصص داشته باشد. این اما انتظاری است که حاصل نمیشود و در هیچ دورهای هم اینگونه نبوده است.»
صالحی که در چهار سال گذشته سکان معاونت فرهنگی وزارت ارشاد و حوزه کتاب و نشر را در دست داشته است، در توضیح بیشتر میگوید: «من از لحاظ شخصیت فردی، با حیطههای مختلف فرهنگی و هنری انس وجودی داشتهام. گرچه شاید با حوزهی کتاب مانوستر و مرتبطتر بودهام اما با سینما و تئاتر و هنرهای دیگر هم بیگانه نیستیم؛ حداقل از منظر علاقههای شخصی. البته مثل هر فرد دیگری، این دامنههای آشنایی ممکن است در حوزههایی ضعیفتر و در حوزههایی وسیعتر باشد.»
از نوجوانی کمتر فیلم ایرانی هست که ندیده باشم
او درادامه به علاقه خاص خود به سینما اشاره کرده است: «از سن ۱۳-۱۴ سالگی شاید کمتر فیلم ایرانی باشد که آن را ندیده باشم. مجلات نقد فیلم را به شکل پیوسته دنبال کردهام. در حوزهی تئاتر هم همینطور. ما گاهی راههای طولانی طی میکردیم تا تئاتر یا فیلمی را که عرضه شده است، ببینیم. مصرف فیلمبینی و تئاتربینی در خانوادهی ما بسیار بالاست. شاید یکی از چیزهایی که جمع خانوادگی ما را دور هم جمع میکند، همین دیدن فیلم و تئاتر باشد.»
باید با کنشگران دین و امنیت گفتوگو کرد
صالحی در پاسخ به سوالی درباره مشکلات متنوعی که وزارت ارشاد با آنها روبهروست، از توقیف فیلمها تا ممنوعیت کنسرتهای موسیقی توضیح داده که باید با گفتوگو مسائل را حل کرد: «یکی از چیزهایی که در این چهار سال حضور در وزارت ارشاد شیوهی من بوده، این است که اگر بتوانیم از مسیر گفتوگو بین کنشگران حوزهی فرهنگ حرکت کنیم، اگر نگوییم همهی مشکلات ما حل می شود، دستکم بخشی از مشکلات ما حل خواهد شد. گفتوگوی فعال، مستمر و سازنده بین اصحاب فرهنگ که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منافعشان را تعقیب میکند، با کسانی که در حیطههای فرهنگی از دیگر حوزهها ورود دارند؛ چه کنشگران سیاست، چه کنشگران دین و امنیت. این گفتوگوها در مرحلهی اول، پارهای از سوءتفاهمها را میتواند حل کند و در مراحل بعدی، به نزدیکی ذهنیتها منجر شود؛ برای اینکه برخی از اتفاقات به گونهای دیگر رقم بخورد و تفاهمی بین طرفین به وجود بیاورد.»
اختیارات محدود، پاسخگویی نامحدود
او در ادامه این گفتوگو بزرگترین مشکلات وزارت فرهنگ و ارشاد را اینطور توضیح داده است: « مسوولیت در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چند نکته قابل توجه و مشهود دارد؛ اینکه اختیارات محدود است و پاسخگویی تقریبا نامحدود. شما به حوزهای وارد میشوید که اختیارات حداقلی است، هم در روی کاغذ و هم در عمل. اما حوزهی پاسخگویی بسیار حداکثری و نامحدود است. مثلا در وزارت نیرو و نفت، بالاخره در حوزهی قوانین و روی کاغذ، اختیارات تعریفشدهای وجود دارد اما در حوزهی فرهنگ و ارشاد اسلامی، خیلی فاصله وجود دارد.»
او درباره مشکل دیگر میگوید: «اشکال دوم این است که در بقیهی حوزهها، انتظارات، معدل دارند و روشن هستند، اما در وزارت فرهنگ و ارشاد این انتظارات نه تنها گاهی متفاوت هستند، بلکه متناقض و متعارض هم هستند. مثلا کسی چیزی را حرام میداند و دیگری آن را واجب میداند. عملا وقتی با دایرهی وسیعی از انتظارات درگیر باشید، کار دشوار میشود. انتظارات نامشخص و گاه متعارض، کار را سخت میکند.»
و اشکال بعدی از نظر وزیر پیشنهادی ارشاد این است: «در کشور ما در دورههای مختلف، فرهنگ همیشه در حاشیهی اجزای دیگر اجتماعی بوده است و علیرغم شعارهای خوبی که راجع به فرهنگ میدهیم، سهم فرهنگ در دورههای مختلف در تعلق دولتها، کابینهها، منابع، گفتوگوها و مباحثهها حاشیهای بوده است. طبیعتا کسانی که با ما در ارتباط هستند، ممکن است پارهای از محدودیتها را بدانند اما آن را لمس نکنند. این محدویتها باعث میشود که راه سخت باشد.»
صالحی البته تاکید کرده که علیرغم سختیها باید امیدوار بود.