خوزستان سالهاست با مشکل ریزگردها مواجه است؛ هر چند وقت یکبار هم که ریزگردها نَفَس مردم را میبُرد، مسئولان به یاد این مشکل میافتند، رسانهها چند خبری از آن منتشر میکنند و عکسهای شهرِ غرق در غبار در شبکههای اجتماعی دست به دست میشود اما با فروکش کردن مشکل، مساله در همان جایی که بود رها میشود.
سیاستهای کلان در بخش آب از جمله سدسازی غیرمجاز، برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی و انتقال آب همواره مورد انتقاد برخی کارشناسان بوده و حالا با اضافه شدن شرایط خشکسالی، سیاستهایی که در سالهای قبل پیگیری شده، نتایج خود را نشان میدهند. در این میان سهم برخی استانها از جمله غرب کشور و خوزستان، ریزگردهایی است که خود را به زندگی روزانه مردم تحمیل کردهاند.
حالا این دومین بار ماه بهمن است که ریزگردها به کمک رطوبت موجود در هوا برق و آب 11 شهر خوزستان را قطع و مدارس و ادارات را تعطیل میکند. حجم ریزگردها و مشکلاتی که این در خوزستان پیش آمده بیش از همیشه است و این بار هم وزیر نیرو به خوزستان رفته و قرار است جلسه ستاد بحران در این استان تشکیل شود.
جواد کاظمنسب، نماینده اهواز در توضیح آنچه از شب گذشته در خوزستان رخ داده میگوید: این وضعیت در نتیجه گرد و خاک و رطوبت است که باعث شده گرد و خاک تبدیل به گِل شده و اتصال تمام نیروگاههای برق قطع و از مدار خارج شود.
علی ساری، نماینده دیگر مردم اهواز در مجلس علت اصلی این پدیده را انتقال آب میداند و معتقد است: از لحاظ علمی به راحتی میتوان اثبات کرد پدیده ریزگردها در خوزستان ارتباط تنگاتنگی با انتقال آب از سرشاخههای کارون و سایر رودخانههای استان خوزستان دارد. اجرای طرحهای انتقال آب از کارون و سایر رودخانههای کارون پدیده گرد و غبار را نه تنها به شدت تشدید کرده است بلکه موجب بروز واکنشهای دیگری نیز از سوی طبیعت شده است.
عباس پاپیزاده، عضو دیگر مجمع نمایندگان خوزستان هم با اشاره به تصویب تحقیق و تفحص از عملکرد وزارت نیرو در انتقال آب از سرچشمههای دز و کارون میگوید: انتقال آب آخرین راهکار سایر کشورهای دنیا برای حل مسئله آب است اما در کشور ما جزو اولین راهکارها استفاده میشود. چنین اقداماتی هزاران میلیارد هزینه در پی دارد و باعث دگرگونی وضعیت آبهای زیرزمینی میشود و اکوسیستم را به هم میریزد.
معصومه ابتکار، رئیس سازمان محیط زیست 90 درصد ریزگردها را دارای عامل خارجی میداند اما نماینده مردم شوش در مجلس میگوید: با آزمایشاتی که انجام شده مشخص شده در ریزگردهایی که جدیدا گریبان گیر خوزستان شده قطعاتی از مالچ پاشی و نمک وجود داشته است که این نشان می دهد 90 درصد مسئله ریزگردها داخلی است و ما نباید فرافکنی کنیم و آن را به خارج ربط دهیم بلکه باید با اتخاذ یکسری از راهکارها مشکل را برطرف کنیم.
سید راضی نوری متذکر میشود: راه حل دراز مدت و درمان اصلی این مسئله، جلوگیری از بروز ریزگردها است؛ باید جلوی سدسازی غیرکارشناسی گرفته شود و آب کافی در تالاب ها رهاسازی شود. در حال حاضر تالاب هایی مثل هورالعظیم، آب کافی ندارند و باید با برنامهای منظم به آنها آبرسانی شود.
جواد کاظمنسب هم با اشاره وضعیت بحرانی مردم در خوزستان میگوید: باید بیش از این به استان خوزستان توجه شود، این مسأله اثر روحی و تنفسی بر مردم دارد. مردمی که نه در منزلشان آب هست و نه برق؛ بانکها و مدارس نیز تعطیل است و این مسأله اثر مستقیمی بر مردم دارد.
این نماینده مجلس به وقوع این حادثه در روزهای هشتم و نهم بهمنماه اشاره و از تکرار آن انتقاد میکند و میگوید: بار قبل که این مسأله اتفاق افتاد ما از مسئولین خواستیم برنامهای بچینند که این مشکل ایجاد نشود اما متأسفانه با کمتوجهی مسئولین مرکزنشین مواجه هستیم. چرا تأسیسات برق را شستوشو ندادند و اقداماتی انجام ندادند که این اتفاق تکرار نشود. متأسفانه امکانات بسیار ضعیف و توجه بسیار کم است.
حالا وزیر نیرو از خوزستان خبر داده که برق 90 درصد مشترکان خوزستانی وصل شده؛ همچنین اعلام شده که وضعیت آب و برق این منطقه در ساعات آینده به وضعیت عادی باز میگردد. اما فارغ از این پادزهرهای موقتی، مردم خوزستان چشمانتظار سیاستهای بلندمدتی هستند که مشکل ریزگردها را به جای این که هر بار وارد فاز تازهای کند، برای همیشه برطرف کند.