سیاه‌دانه از میوه‌ی گیاه گل‌داری از راسته‌ی گل‌های ساعت (Ranunculales) و تیره‌ی آلالگان (Ranunculaceae) به دست می‌آید
نام علمی آن نیجلا استاویا است. این گیاه گل‌دار بومی نواحی جنوب و جنوب غرب آسیاست. سیاه‌دانه در بسیاری از غذاهای سنتی هند و خاورمیانه استفاده می‌شود. طعم سیاه‌دانه شبیه ترکیبی از مرزنگوش، فلفل سیاه و پیاز است.
به گزارش ایسنا، سیاه‌دانه منبعی عالی برای برخی مواد معدنی ضروری مانند پتاسیم، آهن، کلسیم، سدیم و برخی ویتامین‌هاست. این ادویه همچنین منبعی عالی برای فیبر و اسیدهای آمینه است. سیاه‌دانه سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هاست و حاوی مواد ضد التهابی و ضد سرطانی قوی است. فهرست خواص سیاه‌دانه طولانی است که در اینجا به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
۱. منبع عالی فیبر: فیبر خواص فراوانی برای سلامتی دارد از بهبود دستگاه گوارش گرفته تا از بین بردن کلسترول اضافه درون روده‌ها.
۲. کمک به گوارش: سالم نگه داشتن دستگاه گوارش برای سلامت انسان ضروری است زیرا منبع تمام فرآیندهای سوخت‌وساز در بدن انسان است.
۳. پیشگیری از زخم معده: برخی از مطالعات نشان داده‌اند که سیاه‌دانه می‌تواند با جلوگیری از شکل‌گیری زخم در لایه‌ی موکوس داخل معده از زخم معده پیشگیری کند.
۴. مفید برای بیماران دیابتی: اگر شما به یکی از انواع دیابت مبتلا هستید می‌توانید هر روز صبح نصف قاشق چای‌خوری سیاه‌دانه را با چای یا نوشیدنی خود مخلوط کنید تا به تنظیم قند خون خود کمک کنید.
۵. محافظت از سلامت کبد: اصلی‌ترین کارکرد کبد این است که مواد سمی و شیمیایی که برای سلامت شما مضر است را از بدن شما حذف کند. مصرف سیاه‌دانه می‌تواند از کبد در برابر مواد سمی و شیمیایی محافظت کند.
۶. حاوی عوامل ضد باکتری: برخی مطالعات نشان داده‌اند که سیاه‌دانه حاوی برخی عوامل قوی آنتی باکتری است که حتی قادر هستند MRSA که یک نوع باکتری خطرناک مقاوم به درمان است را از بین ببرد.
۷. مبارزه با سرطان: ترکیبات آنتی‌اکسیدانی موجود درد سیاه‌دانه برای مبارزه با سرطان و از بین بردن رادیکال‌های آزاد و همچنین پیشگیری از رشد سلول‌های سرطانی عالی هستند.
۸. کاهنده‌ی سطح کلسترول: داشتن یک رژیم غذایی مناسب می‌تواند سطح کلسترول را پایین بیاورد و سیاه‌دانه جزو آن دسته از غذاهایی است که می‌تواند کلسترول خون را پایین بیاورد و شما باید آن را به برنامه‌ی غذایی روزانه‌ی خود اضافه کنید.
۹. تقویت حافظه: برخی مطالعات نشان داده‌اند برخی ترکیبات قوی موجود در سیاه‌دانه برای سلامت مغز به ویژه حافظه بسیار مفید هستند.
۱۰. تسکین آسم: مخلوط کردن سیاه‌دانه با آب گرم می‌تواند علائم آسم را تسکین دهد.
۱۱. درمانی طبیعی برای سردرد: در دوران حاملگی زنان نمی‌توانند بسیاری از داروها را مصرف کنند حتی برای درمان عوارض معمولی مانند سردرد. استفاده از روغن سیاه‌دانه می‌تواند موجب تسکین سردرد شود.
۱۲. کمک به کاهش وزن: برخی از افراد ادعا کرده‌اند که با ترکیب سیاه‌دانه و عسل و مصرف منظم آن می‌توان وزن را کاهش داد.
۱۳. تسکین درد مفاصل: خواص ضدالتهابی‌ای که در سیاه‌دانه وجود دارد باعث شده بتواند درد مفاصل را کاهش دهد.
۱۴. سلامت قلب و عروق: سیاه‌دانه منبعی عالی از پتاسیم است. یکی از خواص پتاسیم این است که سدیم اضافه در بدن را حذف می‌کند و سلامت قلب را بهبود می‌دهد. به عبارت دیگر، مصرف سیاه‌دانه می‌تواند فشار خون بالا را هم درمان کند.
۱۵. تقویت استخوان‌ها و دندان‌ها: سیاه‌دانه غنی از برخی از مواد معدنی مهم مانند کلسیم و روی است و بنابراین برای سلامت و تقویت استخوان و دندان‌ها عالی است.
۱۶. تقویت دستگاه ایمنی بدن: سیاه‌دانه به خاطر دارا بودن مواد آنتی‌اکسیدانی و ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری ماده‌ای عالی برای تقویت دستگاه ایمنی بدن است. سیاه‌دانه بدن شما را در برابر عفونت‌ها محافظت می‌کند و دستگاه ایمنی بدن شما را تقویت می‌کند.
۱۷. درمان برخی بیماری‌های پوستی: مالیدن روغن سیاه‌دانه روی پوست می‌تواند برخی بیماری‌های پوستی را درمان کند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که مواد ضد باکتری‌ای که در سیاه‌دانه وجود دارد برای پیشگیری از آکنه و جوش بسیار مؤثر هستند.
احتیاط در مصرف سیاه‌دانه
مصرف سیاه‌دانه به عنوان ادویه یا غذایی گیاهی بی‌خطر است اما اگر آن را به شکل روغن سیاه‌دانه مصرف کنید ممکن است موجب برخی مشکلات سلامتی شود. در زیر برخی از موارد احتیاطی که هنگام مصرف روغن سیاه‌دانه باید در نظر داشته باشید آورده شده است:
– اگر اولین بار است که از روغن سیاه‌دانه برای درمان بیماری‌های پوستی استفاده می‌کنید بهتر است اول مطمئن شوید که به این ماده حساسیت ندارید. قبل از مصرف ابتدا آن را روی قسمت کوچکی از پوست خود امتحان کنید.
– مصرف سیاه‌دانه در دوران حاملگی تنها در صورتی بی‌خطر است که به صورت متعادل مصرف شود. استفاده از سیاه‌دانه به عنوان ادویه و ماده‌ی غذایی در غذاها مشکلی ندارد اما اگر می‌خواهید از مکمل‌های روغنی آن در این دوران استفاده کنید بهتر است ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
– برخی مطالعات هشدار داده‌اند که مصرف مکمل‌های سیاه‌دانه ممکن است با داروهای ضد انعقادی و رقیق‌کننده‌ی خون تداخل دارویی ایجاد کند.
به گزارش ایسنا، سیاه‌دانه منبعی عالی برای برخی مواد معدنی ضروری مانند پتاسیم، آهن، کلسیم، سدیم و برخی ویتامین‌هاست. این ادویه همچنین منبعی عالی برای فیبر و اسیدهای آمینه است. سیاه‌دانه سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هاست و حاوی مواد ضد التهابی و ضد سرطانی قوی است. فهرست خواص سیاه‌دانه طولانی است که در اینجا به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
۱. منبع عالی فیبر: فیبر خواص فراوانی برای سلامتی دارد از بهبود دستگاه گوارش گرفته تا از بین بردن کلسترول اضافه درون روده‌ها.
۲. کمک به گوارش: سالم نگه داشتن دستگاه گوارش برای سلامت انسان ضروری است زیرا منبع تمام فرآیندهای سوخت‌وساز در بدن انسان است.
۳. پیشگیری از زخم معده: برخی از مطالعات نشان داده‌اند که سیاه‌دانه می‌تواند با جلوگیری از شکل‌گیری زخم در لایه‌ی موکوس داخل معده از زخم معده پیشگیری کند.
۴. مفید برای بیماران دیابتی: اگر شما به یکی از انواع دیابت مبتلا هستید می‌توانید هر روز صبح نصف قاشق چای‌خوری سیاه‌دانه را با چای یا نوشیدنی خود مخلوط کنید تا به تنظیم قند خون خود کمک کنید.
۵. محافظت از سلامت کبد: اصلی‌ترین کارکرد کبد این است که مواد سمی و شیمیایی که برای سلامت شما مضر است را از بدن شما حذف کند. مصرف سیاه‌دانه می‌تواند از کبد در برابر مواد سمی و شیمیایی محافظت کند.
۶. حاوی عوامل ضد باکتری: برخی مطالعات نشان داده‌اند که سیاه‌دانه حاوی برخی عوامل قوی آنتی باکتری است که حتی قادر هستند MRSA که یک نوع باکتری خطرناک مقاوم به درمان است را از بین ببرد.
۷. مبارزه با سرطان: ترکیبات آنتی‌اکسیدانی موجود درد سیاه‌دانه برای مبارزه با سرطان و از بین بردن رادیکال‌های آزاد و همچنین پیشگیری از رشد سلول‌های سرطانی عالی هستند.
۸. کاهنده‌ی سطح کلسترول: داشتن یک رژیم غذایی مناسب می‌تواند سطح کلسترول را پایین بیاورد و سیاه‌دانه جزو آن دسته از غذاهایی است که می‌تواند کلسترول خون را پایین بیاورد و شما باید آن را به برنامه‌ی غذایی روزانه‌ی خود اضافه کنید.
۹. تقویت حافظه: برخی مطالعات نشان داده‌اند برخی ترکیبات قوی موجود در سیاه‌دانه برای سلامت مغز به ویژه حافظه بسیار مفید هستند.
۱۰. تسکین آسم: مخلوط کردن سیاه‌دانه با آب گرم می‌تواند علائم آسم را تسکین دهد.
۱۱. درمانی طبیعی برای سردرد: در دوران حاملگی زنان نمی‌توانند بسیاری از داروها را مصرف کنند حتی برای درمان عوارض معمولی مانند سردرد. استفاده از روغن سیاه‌دانه می‌تواند موجب تسکین سردرد شود.
۱۲. کمک به کاهش وزن: برخی از افراد ادعا کرده‌اند که با ترکیب سیاه‌دانه و عسل و مصرف منظم آن می‌توان وزن را کاهش داد.
۱۳. تسکین درد مفاصل: خواص ضدالتهابی‌ای که در سیاه‌دانه وجود دارد باعث شده بتواند درد مفاصل را کاهش دهد.
۱۴. سلامت قلب و عروق: سیاه‌دانه منبعی عالی از پتاسیم است. یکی از خواص پتاسیم این است که سدیم اضافه در بدن را حذف می‌کند و سلامت قلب را بهبود می‌دهد. به عبارت دیگر، مصرف سیاه‌دانه می‌تواند فشار خون بالا را هم درمان کند.
۱۵. تقویت استخوان‌ها و دندان‌ها: سیاه‌دانه غنی از برخی از مواد معدنی مهم مانند کلسیم و روی است و بنابراین برای سلامت و تقویت استخوان و دندان‌ها عالی است.
۱۶. تقویت دستگاه ایمنی بدن: سیاه‌دانه به خاطر دارا بودن مواد آنتی‌اکسیدانی و ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری ماده‌ای عالی برای تقویت دستگاه ایمنی بدن است. سیاه‌دانه بدن شما را در برابر عفونت‌ها محافظت می‌کند و دستگاه ایمنی بدن شما را تقویت می‌کند.
۱۷. درمان برخی بیماری‌های پوستی: مالیدن روغن سیاه‌دانه روی پوست می‌تواند برخی بیماری‌های پوستی را درمان کند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که مواد ضد باکتری‌ای که در سیاه‌دانه وجود دارد برای پیشگیری از آکنه و جوش بسیار مؤثر هستند.
احتیاط در مصرف سیاه‌دانه
مصرف سیاه‌دانه به عنوان ادویه یا غذایی گیاهی بی‌خطر است اما اگر آن را به شکل روغن سیاه‌دانه مصرف کنید ممکن است موجب برخی مشکلات سلامتی شود. در زیر برخی از موارد احتیاطی که هنگام مصرف روغن سیاه‌دانه باید در نظر داشته باشید آورده شده است:
– اگر اولین بار است که از روغن سیاه‌دانه برای درمان بیماری‌های پوستی استفاده می‌کنید بهتر است اول مطمئن شوید که به این ماده حساسیت ندارید. قبل از مصرف ابتدا آن را روی قسمت کوچکی از پوست خود امتحان کنید.
– مصرف سیاه‌دانه در دوران حاملگی تنها در صورتی بی‌خطر است که به صورت متعادل مصرف شود. استفاده از سیاه‌دانه به عنوان ادویه و ماده‌ی غذایی در غذاها مشکلی ندارد اما اگر می‌خواهید از مکمل‌های روغنی آن در این دوران استفاده کنید بهتر است ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
– برخی مطالعات هشدار داده‌اند که مصرف مکمل‌های سیاه‌دانه ممکن است با داروهای ضد انعقادی و رقیق‌کننده‌ی خون تداخل دارویی ایجاد کند.
