محمود آموزگار توافق‌نامه‌ای را که برای مقابله با تکثیر و عرضه غیرقانونی کتاب منعقد شده تشریح کرد.
رییس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان استان تهران در نشست رسانه‌ای که امروز (شنبه، هفتم اسفند) در محل اتحادیه برگزار شد با اشاره به توافق‌نامه بین معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و اتحادیه ناشران گفت: این توافق‌نامه برای مقابله با تکثیر و عرضه غیرقانونی آثار پدیدآورندگان و ناشران به روش‌های چاپی، صوتی، الکتونیکی و نرم‌افزار چندرسانه‌ای در فضای حقیقی و مجازی است. برای اجرای این توافق‌نامه اقداماتی انجام شده است و کارگروهی تشکیل شده تا اهداف ذکرشده در توافق‌نامه محقق شود.
او اهداف این توافق‌نامه را به این شرح اعلام کرد: صیانت از حقوق مادی و معنوی پدیدآورندگان و ناشران، بهبود فضای کسب و کار و رونق اقتصادی در حوزه نشر، فرهنگ‌سازی در حوزه تفاهم‌نامه و ترویج اخلاق حرفه‌ای.
آموزگار ادامه داد: نوعی بی‌اعتنایی به حقوق مالکیت ادبی و هنری در جامعه نشر در حال ترویج و توسعه است و قبح سرقت ادبی در جامعه کمرنگ‌تر شده است. به طور مثال در جریان کتابگردی با وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی کتاب‌هایی با چاپ غیرقانونی در مقابل مغازه‌ها به فروش می‌رسید.
او با اشاره به ملاقات‌هایی که با سردار حسین ساجدی‌نیا رییس پلیس پایتخت داشته گفت: آن‌ها قول همکاری‌های همه‌جانبه‌ای به ما داده‌اند. همچنین گفت‌وگوهایی با قوه قضاییه و دادسرای رسانه داشتیم تا بتوانیم در این حوزه دادگاه تخصصی داشته باشیم.
رییس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران با بیان اینکه اقدامات ما درباره جلوگیری از چاپ و توزیع غیرقانونی به سه بخش تقسیم می‌شود، اظهار کرد: بخش اول برخورد کوتاه‌مدت و فوری است. با توجه به آسیب‌های جدی که به خاطر توسعه چاپ غیرقانونی کتاب به بازار نشر وارد شده است، برخورد قانونی و قضایی از اولویت خاص برخوردار است و اگر نتوانستیم با کمک قوه قضاییه و نیروی انتظامی این روند را متوقف کنیم حداقل از میزان آن کاسته‌ایم.
او در ادامه افزود: آن‌چه در میان‌مدت و بلندمدت اهمیت دارد فرهنگ‌سازی است تا کسی به صورت غیرقانونی کتابی منتشر نکند، کسی کتاب غیرقانونی را به فروش نرساند و کسی کتاب غیرقانونی را که به فروش می‌رسد، نخرد. لازم است تا به قدر کفایت روشنگری کنیم و آثار سوء را در معرض دید قرار دهیم و تقاضا کنیم تا برای حمایت از حقوق مولفان با این اقدامات همراهی شود.
آموزگار با اشاره به تشکیل کارگروه پیگیری اقدامات توافق‌نامه، اعضای این کارگروه را معرفی کرد. اعضای تشکیل‌دهنده کارگروه شامل مدیر کل دفتر توسعه کتاب و کتاب‌خوانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت حقوقی و مالکیت معنوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، رییس اتحادیه ناشران و چهار نفر صاحب نظر و کارشناس خبره با معرفی اتحادیه ناشران، مدیر کل اداره فرهنگ و ارشاد استان تهران و مدیرکل چاپ و نشر هستند. همچنین ضرغامی مدیرکل فرهنگ و ارشاد استان تهران، رییس کارگروه، سعید میرجلالی مدیرمسئول نشر ویرایش دبیر کارگروه و محمود آموزگار سخنگوی کارگروه هستند.
او در ادامه گفت: دبیرخانه کارگروه در محل اتحادیه ناشران تشکیل می‌شود و وظیفه آن‌ها دریافت شکایت، پاسخ‌گویی به مراجعان، ثبت شکایات و لوایح قضایی و همچنین برنامه‌ریزی برای برگزاری جلسات کارگروه است. با توجه به اینکه هزینه چاپ کتاب‌های غیرقانونی زیاد نیست و پیگیری آن برای یک شخص هزینه زیادی دارد در اتحادیه ستاد پیگیری حقوقی تشکیل می‌شود و صندوقی را به آسیب‌دیدگان اختصاص می‌دهد. «صندوق حمایت قضایی» وجوه مورد نیاز برای پیگیری قضایی ناشران را فراهم می‌کند تا از طریق آن از امتیاز جمعی برای رفع نیاز فردی استفاده کنیم.
رییس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران با بیان اینکه باید اقداماتی را برای مسائل فرهنگی انجام دهیم تأکید کرد: اقدامات قضایی و نیروی انتظامی در دراز مدت کارکرد ندارد و آن‌چه مهم است فرهنگ‌سازی است. می‌توانیم کارهایی مانند انتشار شعار یکسان در کتاب‌ها انجام دهیم و یا از بخش‌های دیگر مانند سینما و تلویزیون استفاده کنیم.
او درباره دادگاه تخصصی پیگیری جرایمی مانند سرقت ادبی گفت: فکر می‌کنم دادگاه سرقت ادبی و رعایت قانون حمایت از مولفین یک موضوع تخصصی است. به طور مثال خیلی از ناشران بزرگ نمی‌دانند در ایران بر خلاف کشورهای جهان حقوق مادی برای ناشران تا ۳۰ سال است؛ یعنی ناشر تا ۳۰ سال می‌تواند از عواید فروش یک کتاب استفاده کند. از این قانون حدود ۵۰ سال می‌گذرد و ناشران فکر می‌کنند قراردادها به صورت دائمی است. این قانون برای حمایت از حقوق مولف است و در جاهایی به ضرر ناشر شده است. با توجه به این که در حوزه نشر تغییرات زیادی انجام شده نیاز به بازنگری دیده می‌شود.
آموزگار سپس با بیان اینکه در دادگاه کتاب بحث متفاوت‌تری با دادگاه‌های دیگر مطرح است اظهار کرد: در این دادگاه شکایات و دعاوی مربوط به کتاب و حق تالیف ارائه و رسیدگی می‌شود. کسی که می‌خواهد این موضوع را بررسی کند باید از تخصص لازم برخوردار باشد. پیشنهادی که ارائه شده به ممیزی‌های کتاب برمی‌گشت تا مانند مطبوعات ممیزی قبل از انتشار مطبوعات وجود نداشته باشد و اگر کسی شکایتی دارد بعد از انتشار شکایت کند و به دادگاه صالحه برود تا در آن‌جا موضوع بررسی شود.
او همچنین افزود: در مجازات‌هایی که وجود دارد تناسبی دیده نمی‌شود. مثلا مجازات برای سرقت ادبی ۶ ماه تا ۳ سال زندان دارد در حالی که این مجازات متناسب نیست و لازم است این موضوع در دادگاه تخصصی بررسی شود که صلاحیت داشته باشد.
وی در بخش دیگری از نشست درباره تشکیل کافه کتاب‌ها نیز گفت: ما درخواست ایجاد رسته‌ای به نام کافه کتاب را به اتاق اصناف داده‌ایم و به تصویت آن‌ها رسیده است اما در مراحل بالاتر یعنی هیئت عالی نظارت متوقف شده است. ما این موضوع را پیگیری کرده‌ایم و در مذاکراتی که با سردار ساجدی‌نیا داشته‌ایم این موضوع مطرح شده که اتحادیه ناشران مجوز کافه کتاب‌ها را صادر کند.
رییس اتحادیه ناشران در پاسخ به پرسش‌ها همچنین درباره بخش بین‌الملل نمایشگاه بین‌المللی نمایشگاه کتاب تهران اظهار کرد: اگر به دوره‌های قبل بازگردیم ناشران خارجی از پایه‌های اصلی نمایشگاه تهران هستند. بعد از انقلاب فرهنگی و بازگشایی دانشگاه‌ها با توجه به افزایش درخواست‌ها برای انجام پژوهش و تحقیقات بیشتر ناشرانی در نمایشگاه شرکت می‌کردند که ناشران آکادمیک بودند و کتاب‌ها را با یارانه کتاب به فروش می‌رساندند که بعد از چند سال این یارانه حذف شد. حضور ناشران آکادمیک باعث شد که به دستاوردهای علمی و آکادمیک جهان دسترسی پیدا کنیم و این مسئله زمینه افزایش رتبه عملی ایران را در منطقه فراهم کرد اما هیچ نزدیکی بین ناشران داخلی و خارجی و ایجاد ارتباط با آن‌ها و استفاده از تجربه‌های آن‌ها به وجود نیامد.
او با حمایت از انتخاب داوود موسایی به عنوان رییس کمیته بخش بین‌الملل گفت: این انتخاب به این دلیل بود که او تجربه گران‌بهایی در حوزه نشر داخل دارد، از ناشران مطرح کشور است، آشنایی کافی و لازم با کارکرد نشر بین‌الملل دارد و مراوداتی با ناشران خارجی و به ویژه ناشران فرانسوی دارد. این انتخاب به دلیل این است که ارتباط بین نشر داخل و خارج کلید بخورد.
