سخنگوی پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ، با اشاره به اینکه استراتژی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در طول 38 سال گذشته ثابت بوده است، گفت: اما تاکتیکها در دولتهای مختلف متفاوت بوده و در برخی از دورهها این تاکتیکها بر اساس گفتوگو بوده و گاهی نیز بر اساس منازعه و رقابت به پیش رفته است .
نوذر شفیعی در گفتوگو با ایسنا، با بیان اینکه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون سیاست خارجی ایران در سه محور حرکت کرده است و با برشمردن این محورهای در سه قالب دولتها، مردم و نهضتها، افزود: سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با نهضتها و ملتها موفق بوده است.
وی تصریح کرد: در عرصههای فوق جمهوری اسلامی ایران بر اساس دکترین« پخش »عمل کرده و تلاش داشته که ارزشها و آرمانهای انقلاب اسلامی را پیگیری کند و این موضوع مورد استقبال مردم و نهضتهای آزادیبخش قرار گرفته چنان که بسیاری از مردم در افکار عمومی و همچنین نهضتهای آزادیبخش آرمانهای انقلاب اسلامی را پذیرفتهاند.
این تحلیلگر مسائل بینالملل با بیان اینکه در بحث مواجهه با دولتها با دو گروه از دولتها مواجه بودهایم، اظهار کرد: گروهی از دولتها سیاست خصمانهای را در برابر جمهوری اسلامی ایران در پیش گرفتهاند که ایران نیز در ارتباط با این دولتها دو استراتژی را به کار برده است.
وی با برشمردن این دو استراتژی در قالب موازنه قوای خصمانه و موازنه قوای مشارکتی، گفت: در قبال برخی از این دولتها ایران سعی کرده که توانمندی نظامی خود را ارتقا بدهد و به رقابت با آنها در برخی از عرصههای بینالمللی ادامه دهد. در قالب این استراتژی گاهی شاهد اصطکاک نظامی نیز بودهایم. مثلاً در سوریه ایران با برخی از جریانات تروریستی که به نیابت از آمریکا و عربستان فعالیت میکردند برخورد داشته یا نمونه واضحتر آن جنگی است که بین ایران و عراق رخ داد.
نوذر شفیعی همچنین به تشریح مولفههای موازنه قوای مشارکتی اشاره کرد و گفت: در این فرآیند ایران سعی کرده که به موازنه ارتقای توانمندیهای نظامیاش برای دفاع از خود در حوزه دیپلماسی نیز فعال شود و حتی همکاریهای غیرمستقیمی نیز با آنها داشتهایم که نمونه آن را میتوان به همکاری غیرمستقیم ایران با آمریکا در موضوع عراق و افغانستان اشاره کرد و در چارچوب همین موازنه رقابتهای در عرصه غیرنظامی نیز ادامه پیدا کرده است.
این کارشناس مسائل بینالملل با بیان اینکه استراتژی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در طی 38 سال گذشته در دورههای مختلف ثابت بوده، ادامه داد: ولی تاکتیکها در دولتهای مختلف متفاوت شده است ،چنانکه در برخی از مواقع تاکتیک رقابت و منازعه را داشتهایم و در برخی از دورهها نیز تاکتیک گفتوگو را به پیش بردهایم.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که کدام یک از این تاکتیکها با موفقیت بیشتری همراه بوده است، گفت: واقعیت این است که این تاکتیکها هر دو مکمل یکدیگر بودهاند. در موقعی سیاست خارجی تهاجمی مورد توجه قرار گرفته که این تصور وجود داشته که سیاست خارجی انطباقی به بنبست رسیده است و در موقعی نیز سیاست خارجی انطباقی در ادامه سیاست خارجی تهاجمی در اولویت قرار گرفته است.
شفیعی گفت: البته این تاکتیکها هر کدام دچار نقصها و قوتهایی هستند؛ بعضاً توانستهاند برخی از تهدیدها را برطرف کنند و مسیر تعامل را گسترش دهند و در برخی مواقع نیز این تاکتیکها باعث شدهاند که دشمنان فشار بیشتری بر ایران وارد کنند و سیاست تهاجمیتری را در برابر ایران در پیش بگیرند.