نقد و بررسی فیلم یک مکان بی صدا ( A Quiet Place )
« یک مکان بی صدا » در ادامه موفقیت آثار ترسناکی ساخته شده که در آن ” صدا ” نقش تاثیرگذاری در کلیت داستان دارند. نمونه موفق از این آثار را می توان فیلم پرفروش « نفس نکش » عنوان کرد که توانست نظر مساعد کارشناسان را بدست بیاورد و تماشاگران هم از تماشای آن رضایت کامل داشتند. جان کراسینسکی که او را با آثار کمدی به خاطر می آوریم، برای ساخت « یک مکان بی صدا » تلاش فراوانی انجام داد و حتی خودش نیز به عنوان نویسنده و کارگردان در پروژه مشارکت کرد تا بتواند هرطور که شده سوژه مورد علاقه اش را در ژانرِ متفاوتی از آنچه که تاکنون از وی مشاهده کرده ایم، به تصویر بکشد.
داستان فیلم در آینده رخ می دهد و دورانی را به تصویر می کشد که هیولاهایی ناشناخته زمین را به تسخیر خود درآورده اند و کوچک ترین صدایی می تواند آنان را به سوی انسان کشانده و سبب نابودی شان شود. در این وضعیت ما داستان لی ( جان کراسینسکی ) و اِولین ( امیلی بلانت ) و فرزندانشان را دنبال می کنیم. خانواده ای که کاملاً در سکوت مطلق قرار دارند و تمام مواردی که باعث می شود صدایی تولید شود و امنیت خانواده به خطر بیفتد را نیز زیر نظر دارند تا اشتباهی رخ ندهد. اما وضعیت برای این خانواده زمانی که اِولین باردار است و کودکی در حال تولد است پیچیده می شود و…
« یک مکان بی صدا » در همان مقدمه نفس گیرش مخاطب را با یک چالش جدی مواجه می کند و آن اینک سر و صدا می تواند به منزله پایان زندگی برای شخص باشد! در دنیای آخرالزمانی که فیلم ترسیم کرده، هر صدایی در مقیاس حداقل یا حداکثری، می تواند هیولاهای عجیب و غریب فیلم را به سوی سوژه کشانده و سبب نابودی آن گردد. پس از این مقدمه فیلم به سراغ خانواده ” ابوت ” می رود و زندگی پر مخاطره آنان را شرح می دهد. ویژگی مثبتی که می توان در سومین تجربه سینمایی کراسینسکی به آن اشاره کرد، پرداخت روابط شخصیت های داستان است که برخلاف اکثر آثار سینمای وحشت، در اینجا از جایگاه بسیار خوبی برخوردار است.
رابطه خانوادگی در فیلم با جزئیات فراوانی روایت می شود بطوریکه تماشاگر به راحتی می تواند شخصیت های داستان را مشاهده و از آنچه که در ذهنشان می گذرد آگاه شود. با توجه به اینکه در مجموع فیلم کمتر از سه دقیقه دیالوگ دارد (!) ، یکی از دشوارترین وظایف کراسینسکی در خلق و پرورش خانواده ابوت بوده که باید گفت به خوبی نیز از عهده انجام آن برآمده است. بهره گیری صحیح از زبان تصویر و فیلمبرداری فوق العاده اثر، تماشاگر را به مرکز بحران رخ داده وارد می نماید و در کنار شخصیت های داستان آنان را به وحشت می اندازد که در نهایت منجر به خلق تجربه عجیب و هیجان انگیزی شده است.
ویژگی تعلیق که مهمترین شاخصه سینمایی در خلق یک اثر در ژانر وحشت می باشد، در « یک مکان بی صدا » در اوج قرار دارد و سازندگان به خوبی موفق شده اند تا با بهره گیری درست از عناصر روانشناسی در فیلم، تنش و اضطراب دائمی را متوجه تماشاگر نمایند که گاهاً با غافلگیری های جالبی نیز همراه است و در برخی از سکانس ها نظیر تولد فرزند اِولین ، این تنش به اوج خود می رسد تا تماشاگر ترس واقعی را تجربه نماید. خوشبختانه فیلم در بخش های فنی از جمله فیلمبرداری و صدابرداری به بهترین شکل ممکن عمل کرده و نقطه گذاری های دقیق در فیلمنامه نیز منجر به ایجاد مجموعه ای از ترس در وجود مخاطب می شود که به نظر می رسد برای طرفداران ژانر وحشت خبر هیجان انگیزی محسوب می شود.
خوشبختانه فیلم با هوشمندی از خلق هیولاهایی که بطور واضح رویت شوند و تبدیل به تصویر کلیشه ای شوند خودداری کرده. تمام آنچه که شخصیت های داستان از آن وحشت دارند ، مجموعه ای از موجودات ناشناخته هستند که تصویر و اطلاعات دقیقی از آنان موجود نیست اما بطور شگفت انگیزی آنان در همه نقاط به چشم می خورند. کافی است که صدایی تولید شود و آنان حضور خودشان را اعلام نمایند؛ خواه بر روی شن صاف باشد یا در حمام و یا حتی در نزدیکی آب. آنها حضور دارند در عین حال که انگار هرگز وجود نداشته اند! این ویژگی اگرچه در بخش هایی از فیلم با کلیشه همراه می شود، اما روی هم رفته به القای بیشتر وحشت در مخاطب منجر می شود.
در بخش بازیگری نیز « یک مکان بی صدا » درخشان است و به نظر می رسد برای جان کراسینسکی نیز یک نقطه عطف به شمار می رود. اغلب علاقه مندان به سینما در سالهای اخیر کراسینسکی را به عنوان یک بازیگر کمدی به یاد دارند اما بازی فوق العاده وی در این اثر ترسناک که با کارگردانی خودش نیز همراه بوده، این نکته را آشکار می سازد که می توان بر روی او به عنوان یک بازیگر غیر کمدی نیز حساب فراوانی باز کرد. در کنار بازی خوب او در این فیلم، همسرش امیلی بلانت قرار دارد که به راحتی می توان گفت یکی از سخت ترین نقش آفرینی های سینمایی خود را تجربه کرده. شخصیت اِولین در فیلم آمیخته ای از ترس و نگرانی است و بلانت موفق شده به بهترین شکل ممکن از پس ایفای نقش برآید.
اما نکته تحسین برانگیز و تاثیرگذار درباره « یک مکان بی صدا » ، حضور بازیگر خردسال ناشنوایی است که اتفاقا بهترین بازیگر فیلم است و کراسینسکی موفق شده بهترین بازی ممکن را از او بگیرد. میلیسنت سیموندز که دختر بزرگتر خانواده ” ابوت ” در فیلم است، تجربه چالش برانگیزی را پشت سر گذاشته و به خوبی از عهده انجام آن نیز برآمده است. گفته می شود که حضور وی در این فیلم علاوه بر بازیگری، کمک فراوانی به بازیگران فیلم برای درک زبان اشاره که وی از آن استفاده می کند کرده و به نوعی، او علاوه بر بازیگری، تدریس این زبان را برای بازیگران فیلم انجام می داده است.
« یک مکان بی صدا » یک اثر ترسناک و دلهره آور تماشایی در سال 2018 است که تمام ویژگی های ارزشمند ژانر وحشت را در خود دارد. فیلم جدید کراسینسکی توان ایجاد تعلیق را در تمام دقایق فیلم دارد و در کنار آن، سکانس های ترسناک اثر نیز تاثیر خود را به خوبی بر ذهن مخاطب بر جای می گذارد. اما باید گفت فیلم در یک سوم پایانی نسبتاً بر قواعد کلیشه ای ژانر تاکید می کند و از حجم بی پروایی خود می کاهد که در تضاد با دو سوم ابتدایی اثر است. شاید اگر کراسینسکی می توانست حوصله اش در خلق دو سوم ابتدایی داستان را در بخش پایانی اثر نیز به همراه داشته باشد، می شد از « یک مکان بی صدا » به عنوان یکی از بهترین آثار ترسناک سال یاد کرد؛ هرچند که هنوز هم با ارفاق می توان چنین لقبی را به آن نسبت داد.
